Çocuklardaki Farklı Zeka Tipleri

Zekanın tanımı ve ölçülmesi ile ilgili olarak çok sayıda kuram mevcuttur. Zeka dendiğinde aklımıza genellikle zihinsel yetenek gelir. Zeka testi olarak adlandırılan ölçme araçları da zihinsel yeteneği ölçmeyi amaçlarlar. Zeka kavramı, öğrenme, anlama, öğrenilenleri genelleyip yeni durumlarda kullanabilme ve bir problemle karşılaşıldığında uygun çözüm yolları bulabilme becerilerini içerir.

ÇOCUKLARDA ZEKA TİPLERİ

Sözel-Dilsel Zeka

Çocuklarda sözel zekanın baskın olması konuşma ve yazma becerilerinin kuvvetli olması anlamına gelir. Sözel zeka tipine sahip olan çocuklar, duygu ve düşüncelerini sözlü ve yazılı olarak etkili bir biçimde aktarabilirler. Kitap okumaktan, hikayeler anlatmaktan, konuşmaktan çok zevk alırlar. Kelime bilgileri fazladır ve güçlü bir hafızaları vardır. Konuşulanları dinler, yorumlar, hatırlar ve farklı bir tarzda ifade edebilirler. Farklı dilleri öğrenme becerisine sahiptirler. Onlar için en etkin öğrenme yolu dinlemektir.

Sayısal-Mantıksal Zeka

Çocuklarda sayısal zeka tümevarım, tümdengelim teknikleri ile düşünebilme, soyut ve sembolik problemleri çözebilme, neden-sonuç ilişkisi kurabilme yeteneğidir. Sayısal alanı kuvvetli olan çocuklar herşeyin nedenini anlamak isterler ve sürekli sorgularlar. Sayılarla uğraşmak, mantık yürütmek, puzzle yapmak, dama, satranç oynamak, yeni şeyler keşfetmek onları çok fazla heyecanlandırır. Matematiği öğrenmek ve uygulamakta sıkıntı çekmezler; matematik bilgileri fazladır.

Görsel-Mekansal Zeka

Çocuklarda görsel zeka görülenleri zihinde canlandırabilme ve daha iyi akılda tutabilme kabiliyetidir. Resimler, şekiller, haritalar, tablolar, slayt gösterileri görsel zekaya sahip çocukların öğrenmelerini kolaylaştırır. Bu çocuklar sanata meraklıdır; çizime ve resime kabiliyetlidirler. Hayal kurarlar. Görerek, gözleyerek öğrenirler. Dinlediklerinden hayali, zihinsel resimler üretip; öğrendiklerini hatırlayabilmek için bu zihinsel resimleri kullanırlar. Bir kere gördükleri bir kişiyi bir daha gördüklerinde hemen hatırlarlar.

Çocuğun, bedenini ve ellerini kullanarak kendini daha iyi ifade edebilmesi de kinestetik-bedensel zekasının daha baskın olduğunu gösterir. Bu tarz çocuklar zihin ve vücut koordinasyonlarını etkin bir biçimde kullanabilirler. Uzun süre hareketli kalabildikleri için dans, spor, drama, heykel veya seramik gibi el becerileri, tamir onların hoşuna gidebilecek aktivitelerdir. Söylenilenlerden çok dokunarak, hareketle ve aktif katılımla daha iyi öğrenebilirler. Bu nedenle; sanatla, atölye çalışmalarıyla öğrenimlerinin desteklenmesi uygun olacaktır.

İşitsel-Ritmik Zeka

İşitsel zekası kuvvetli olan çocuklar kendilerini en iyi müzikle ifade ederler. Bir müzisyen gibi çok iyi bir müzik kulağına sahiptirler; ton farklılıkları, ses frekanslarındaki değişiklikler hemen dikkatlerini çeker. Melodileri tanır; şarkıları kolay ezberler ve akılda tutarlar. Kişileri seslerinden hemen tanıyabilirler. Konuşmaları ve hareketleri ritmiktir. Diğer zeka tiplerine sahip çocuklara oranla bir müzik aleti çalmaya daha yatkındırlar ve daha da hızlı öğrenirler.

Kişilerarası-Sosyal Zeka

Kişilerarası sosyal zeka güçlü olan çocuklar insanların ruh hallerini, duygularını, düşüncelerini anlamaya daha eğilimlidirler. Sosyal ortamlarda bulunmak, arkadaşlarla zaman geçirmek, onlarla beraber oynamak, konuşmak çok hoşlarına gider. Sosyal zekası baskın olan çocukların arkadaşlık ilişkileri de kuvvetli olur. Farklı ortamlara girdiklerinde kolaylıkla uyum sağlayabilirler. Yakın arkadaşları fazladır ve arkadaşlarını dinleyip sorunlarına yardımcı olabilmek, önerilerde bulunmak onları mutlu eder. Liderlik özelliklerine sahiptirler; toplantılar, eğlenceler ve çeşitli organizasyonlar düzenlemekten zevk alırlar.

Çocuklarda Kişisel-İçsel Zeka

Bireyin kendini tanıma, güçlü ve zayıf yönlerinin farkında olma kapasitesidir. Sürekli kendilerini daha iyi tanımaya çalışırlar; yaptıkları hatalardan ders alırlar. Aceleci değildirler; davranışlarının sonuçlarının neler olabileceğini düşünüp kendilerini ona göre yönlendirirler. Özgüvenleri yüksektir. Bağımsız davranmayı severler. Grup çalışmalarındansa yalnız daha iyi çalışırlar. Hayal güçleri kuvvetlidir. Farklı fikirler üretmek onları eğlendirir. Kendi duygu ve düşüncelerinin farkındadır; yaşadığı her olay ve deneyim üzerinde fazlasıyla düşünürler.